Wątek ten rozpoczął się rok temu od wyników raportu ABSL o sektorze usług biznesowych. W czerwcu ukazała się jego kolejna edycja, więc garść liczb na ten temat.
Tegoroczny raport ABSL dostępny online tutaj:
http://absl.pl/wp-content/uploads/2018/06/raport_absl_2018_PL_180527_epub-1.pdfDla porównań, również raport Hays z 2015 roku dostępny tutaj (automatyczne pobieranie):
https://www.paih.gov.pl/files/?id_plik=24480Raport Tholons (online) z listą 100 najlepszych miast dla sektora usług biznesowych:
http://www.tholons.com/Tholonstop100/Th ... 017v.7.pdfSektor nowoczesnych usług biznesowych nieustannie w Polsce rośnie. W konkluzjach swego raportu z 2015 Hays pisało, że trudno będzie nadal utrzymywać tej branży rozwój na poziomie 20% rocznie. Tymczasem w styczniu 2017 portal outsourcing podawał: "W ciągu ostatnich lat roczne tempo wzrostu branży dochodziło do 20 proc. Nic nie wskazuje na to, żeby rozwój tej gałęzi polskiej gospodarki w najbliższym. czasie miał wyhamować". W 2017 otwarto w Polsce 51 nowych centrów i prognozuje się tyle samo na ten rok.
Jeszcze w lutym 2016 szacowano, że w 2020 sektor ten będzie zatrudniał w Polsce 250 tys. osób. Na początku 2018 te prognozy przekraczały już 300 tys., a wg. ostatniego raport ABSL liczba ta w 2020 r. sięgnie 340 tys. a nawet 363 tys. w wariancie optymistycznym. Co najmniej od 2011 Kraków i Wawa poprawiają bezustannie swoją pozycję w rankingu Tholons 100 najlepszych miast dla outsourcingu, żadne z nich w tym czasie ani razu nie zanotowało spadku. Wrocek w ostatnim rankingu spadł znacznie, ale wcześniej notował rekordowe wzrosty.
W ostatnim czasie bardzo dobrze radzą sobie miasta Wielkiej Brytanii (np. Birmingham awansował o 46 miejsc), mimo, że jest to w końcu bardzo dojrzały rynek, z dużymi oczekiwaniami płacowymi, do tego z niepewną sytuacją w relacjach z kontynentem. Jeszcze ciekawsze jest to, że nowością w ostatniej edycji rankingu jest Dubaj, który wskoczył od razu na 19 miejsce.
Pokazuje to, że rynek usług biznesowych dojrzewa i nie jest tylko sezonowym pędem za niskimi kosztami pracy. Zresztą w Polsce płace rosną ostatnio najszybciej od dekady.
Jednocześnie w ostatnim czasie pisze się w wielu różnych źródłach, że
pula pracowników w największych ośrodkach coraz bardziej się wyczerpuje, przez co coraz częściej inwestorzy patrzą na mniejsze miasta. Wspomina się w tym kontekście nawet o Radomiu, czy Pile. Raport ABSL zauważa, że procentowy udział trzech największych ośrodków (Kraków, Wrocław, Wawa) w polskim rynku zmalał na rzecz mniejszych miast. Potwierdza to malejąca dominacja Warszawy na rynku biurowym. Na koniec 2017 w stolicy było więcej powierzchni biurowej niż w miastach regionalnych łącznie, ale w tymże 2017 w miastach tych oddano prawie dwa razy więcej nowych biur niż w Warszawie. Trend ten ma jeszcze przyspieszyć w 2018. W skali międzynarodowej ilustracją tych trendów może być rumuńskie miasto Kluż Napoka (324 tys.) które w 2017 wskoczyło od razu na miejsce 46 listy 100 miast, podczas gdy miasta takie jak Praga, Budapeszt, Bukareszt, Bratysława zanotowały spadki. Podobnie przedstawia to raport Cushwake, który podkreśla nasycenie krakowskiego i praskiego rynku i widzi Rumunię, Bułgarię, czy Litwę (gdzie mówi się już również o Kownie) jako nowe kierunki ekspansji sektora.
Tak więc sytuacja jest coraz bardziej taka, że małe miasta nie są już tak bez szans wobec potęg takich jak Kraków czy Wawa, a firmy same coraz aktywniej będą poszukiwać dla siebie nowych miejsc. Przejdźmy do Rzeszowa i do samego raportu ABSL. Na pierwszej stronie tego wątku jest mapka z ilością zatrudnionych w sektorze w poszczególnych miastach, wzięta z poprzedniej edycji raportu. W Lublinie było to 5,7 tys., w Rzeszowie 4,5, a w kolejnym Szczecinie 3,7.
Dzisiaj wygląda to tak:
Widać, że Rzeszów rozwija się ostatnio wolniej niż najbliżsi konkurenci. Rok temu Lublin zatrudniał 26% więcej pracowników tego sektora niż Rzeszów. W ciągu ok. roku przewaga ta urosła do 42%, a Szczecin niemal zrównał się już z Rzeszowem. W przyszłości Rzeszów może jeszcze bardziej odstawać od tych dwóch miast, bo 'nasycenie' rynku pracy (str. 18 raportu ABSL) sektorem usług biznesowych jest już wyższe w Rzeszowie (0,7) niż w Lublinie (0,6) i Szczecinie (0,3). Jeśli chodzi o samą liczbę centrów, to trzeba przyznać, że Rzeszów prześcignął w tym względzie Szczecin. W 2014 Rzeszów miał ich 14 wobec 17 w Szczecinie, zaś obecnie Rzeszów ma ich 32, a Szczecin o jedno mniej. Ale obu ich deklasuje Lublin, który startując z poziomu 24 centrów w 2014 doszedł do 64 obecnie (wzrost 166%).
Sytuacja wydaje się być dla Rzeszowa sprzyjająca, bo w 2015 Lwów i Kijów zniknęły na dobre z listy 100 najlepszych lokacji Tholons, a w tym samym roku Rzeszów otrzymał nagrodę Wschodząca Gwiazda Outsourcingu (CEE Outsourcing and Shared Services Awards). Rzeszów ponownie znalazł się w trójce nominowanych do tej nagrody za rok 2016, ale powędrowała ona do Opola, zaś w 2017 przygarnął ją Lublin. W 2017 Lublin był jeszcze nominowany do innej nagrody, Outsourcing Stars (ostatecznie powędrowała do Poznania).
Rzeszów ma wielki potencjał, o czym tu chyba nie pisano. Otóż jak podaje raport Hays, Rzeszów był w 2014 absolutnym liderem jeśli chodzi o centra zajmujące się Badaniami i Rozwojem. Stanowiły one 27% wszystkich centrów w mieście, jedynie Wrocław (26%) zbliżał się do tej wartości, a następny był Kraków z 18%. Z kolei udział centrów zajmujących się IT wynosił w Rzeszowie 40%, co też było jedną z najwyższych wartości, jedynie Lublin i Wawa miały ten wskaźnik wyższy.
Łącznie IT/B+R stanowiło 67% centrów w Rzeszowie, żadne inne miasto nie mogło pochwalić się tak wysokim odsetkiem centrów zajmujących się najbardziej nowoczesnymi, przyszłościowymi dziedzinami, wymagającymi też większych nakładów inwestycyjnych niż usługi księgowe, HR czy sprzedaż. Również pod względem procentowego zatrudnienia te dwie branże dominowały w Rzeszowie z wartością 65% pracowników, co też było najlepszym rezultatem w Polsce (ex aequo z Bydgoszczą). Inaczej mówiąc rzeszowski sektor usług biznesowych już w 2014 był wybitnie sprofilowany pod kątem czegoś więcej niż tylko sprzedaż, obsługa klienta czy księgowanie faktur. Trudno o lepsze argumenty do podparcia promocji 'stolicy innowacji'. Tegoroczny raport ABSL (str. 20) pokazuje jednak, że Bydgoszcz prześcignęła Rzeszów w tym temacie, choć pozycja Rzeszowa pozostaje wysoka. Dodajmy, że chodzi tu o wskaźniki względne, nie uzależnione od wielkości miasta, i że centra IT/B+R stanowiły w ciągu dwóch ostatnich lat ponad 50% nowo otwieranych centrów w Polsce.
Struktura sektora usług biznesowych łączy się z prawdopodobnie największym zagrożeniem - automatyzacją. Firma badawcza ATKearney przewiduje, że już w 2022 zagrożonych będzie w Polsce 24% stanowisk sektora BPO (więcej niż w Indiach czy w USA). Powodem jest duży udział w polskim sektorze finansów i rachunkowości, a te usługi będą najszybciej zastępowane przez roboty i algorytmy, potem przyjdzie czas na obsługę klienta, sprzedaż i HR. Badania i Rozwój oraz przynajmniej część branży IT powinny się opierać dłużej. Raport ABSL potwierdza przewidywania ATKearney i uznaje automatyzację za jeden z najmniej korzystnych trendów dla branży (str. 96). Nawet jeśli te prognozy są nieco przedwczesne, to i tak widać, że opłaca się wspierać taką wąską specjalizację rzeszowskiego sektora. Pytanie zatem, czy nie można zrobić więcej nie tylko w promocji IT/B+R w Rzeszowie, ale też w przyciąganiu tego typu inwestycji. Może Lufthansa, która weszła już do Rzeszowa z przemysłem, otwarła by coś związanego z IT, bo ich krakowskie centrum usług wspólnych na tym polu nie działa ? Lufthansa nie jest zresztą jedyną linią lotniczą z takim centrum w Krakowie, w 2016 wprowadził się Cathay Pacific z Hongkongu. Przecież w stolicy Doliny Lotniczej znalazłoby się te 100 pracowników, bo tylu na wejściu Cathay zatrudnił.
Jeśli ktoś uważa że fantazjuję i że miasto nie jest od zajmowania się takimi sprawami, to co powie na to, że
urząd miasta Zielona Góra (140 tys.) co roku organizuje udział wszystkich chętnych z regionu związanych z IT w największych na świecie targach IT w Hannowerze. Uczestnicy mają opłacony przejazd, wejściówki, posiłek, opiekę tłumacza. A to jest pierwszy lepszy przykład z brzegu.http://lppt.pl/aktualnosci/prezydent-miasta-zielona-gora-oraz-lppt-zapraszaja-na-targi-informatyczne-cebit/Jeśli chodzi o rynek biurowy to Rzeszów (105 800 m2) niezmiennie góruje nad Olsztynem, Kielcami, czy Białymstokiem (str. 71 raportu ABSL). Ale Lublin ma już ponad 170 tys. oraz dalsze 34 tys. w budowie i w krótkim czasie będzie miał dwa razy taką powierzchnię biur co Rzeszów, co ma się nijak do relacji wielkości tych miast (Lublin prześcignął też na tym polu Szczecin, choć jeszcze dwa lata temu był gorszy). Z innych miast Radom zwiększył swą podaż biur o 50% w ciągu mniej więcej roku, a Opole o 30%. U naszych południowych sąsiadów Koszyce (240 tys.) miały w zeszłym roku 131 tys. oraz 30 tys. w budowie.
http://www.outsourcingportal.eu/pl/walt ... -2016-roku
http://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,4442 ... iecej.html
http://biuroprasowe.cbre.pl/biura-rosna ... a-stolica/
https://kariera.goldenline.pl/sektor-us ... da-w-gore/
https://www.pulshr.pl/bpo/praca-w-ssc-b ... 54789.html
http://whatsupmagazine.pl/krakow-na-8-m ... u-tholons/
http://www.egospodarka.pl/art/galeria/1 ... ,39,1.html
https://www.proprogressio.pl/pl/aktualn ... a-bpo.html
http://www.outsourcingportal.eu/pl/wroc ... izacje-bpo
http://www.poznan.pl/mim/inwestycje/new ... 02468.html
http://kapitalpolski.pl/opole-zwyciezca ... ng-awards/
http://ceeoutsourcingawards.com
https://cushwake.cld.bz/Where-in-the-Wo ... /11#zoom=z
http://absl.pl/pl/absl-50-nowych-centro ... u-rocznie/
http://absl.pl/pl/4856-2/
http://www.sario.sk/sites/default/files ... -11-23.pdf
https://biznes.newseria.pl/komunikaty/n ... 1786697947
https://www.atkearney.com/digital-trans ... on-article